Artikel

Ze onderzoekt bij de leerstoelgroep Sociaal-ruimtelijke analyse hoe mensen de natuur beleven. Hoe ze zélf reageert op de wildernis, ontdekte Agnes van den Berg in mei en juni van dit jaar, toen ze meedeed aan de survival soap Terra Incognita van NET 5. Samen met zeventien anderen leefde ze twee maanden als een zeenomade aan de Thaise kust. Daar werd de omgevingspsychologe geconfronteerd met haar angst voor water.

'In 2003 heb ik me opgegeven voor Expeditie Robinson. Ik was bezig met de overgang van Alterra naar de universiteit, waar ik nu werk, en had het heel erg druk. Twee maanden op een onbewoond eiland, dat leek me wel wat. En daarnaast had ik ook het gevoel dat ik beter functioneer in extreme omstandigheden.
Ik werd toen niet uitgekozen, maar de productiemaatschappij van Robinson was bezig om ook Terra Incognita te ontwikkelen, en daarvoor hebben ze mij opnieuw uitgenodigd. Ik ben naar Antwerpen gegaan voor de casting, en daar bleek uit gesprekken dat ik best kans maakte.
Toen het eenmaal zover was, kneep ik hem wel. Je moet de controle compleet uit handen geven. We wisten niet eens waar we heen gingen, we wisten niets. Ik had alleen gehoord dat we op het water moesten leven en dat zinde me niet, want ik houd helemaal niet van water.
We reden midden in de nacht van Breda naar Parijs. De reis was eerst uitgesteld, omdat er tsunami-achtige stormen waren in het gebied. Het plateau waarop de kiesrondes zouden worden gehouden bij het zogenaamde levenswiel, was weggespoeld. We mochten ondertussen niet praten met andere deelnemers. Ook in het vliegtuig naar Bangkok zaten we apart.

Zeeziek
Eenmaal in Zuid-Thailand werden we in een hotel gedumpt. In het holst van de nacht werden we wakker gemaakt. We kregen een uitrusting. We mochten maar heel weinig meenemen, alleen één shirt met lange mouwen, één shirt met korte mouwen, een broek, twee paar sokken en drie onderbroeken. En de gesponsorde schoenen die we kregen, en een rugzak. Daarna werden we geblinddoekt naar het eiland gebracht in een speedboot.
Op het eiland werden we allemaal aan elkaar voorgesteld. Dat is heel vreemd. We hadden elkaar natuurlijk al heel lang zitten bekijken, en dat geeft een indruk. Maar die is ineens heel anders als mensen gaan praten.
Ik zag toen een bootje liggen en dacht: shit! Ik heb onderzoek gedaan naar angst voor de natuur. Daaruit blijkt ondermeer dat als iemand bang is voor een natuurverschijnsel, bijvoorbeeld spinnen, diegene fobische angsten voor spinnen kan ontwikkelen als hij een keer wordt gebeten. Ik ben mijn hele leven al bang voor water. Ik heb er een hekel aan en ik word zeeziek ook.
Op een gegeven moment gingen we weer naar het levenswiel voor een nieuwe opdracht, en toen moesten we met een boot op een andere boot zien te komen. Dat was vreselijk. Het was een bevestiging van wat ik al dacht. Nu wil ik helemáál niet meer zwemmen. Niemand vond het eng, behalve ik. En dan was ik ook nog zeeziek, en ik durfde niet door de golven heen. Die waren trouwens best heftig. Gianni is surfinstructeur en zelfs hij vond de golven extreem.

Moesson
Ik kwam snel op het tweede niveau. Bij één proef moesten we in het water drijven terwijl we ons vasthielden een aan houten paal. Dát kan ik wel goed. Ik vind het op vakantie hartstikke leuk om zolang mogelijk te drijven. En ik had nog veel vet, dus dat was de ideale oefening. Uiteindelijk heb ik twee en een half uur aan die paal gehangen. Dat was veel, want ze hebben het uitgetest en het langste was daarbij een uur.
Dat was mijn geluk, want die oefening bleek cruciaal. Vijf anderen en ik mochten door naar het eiland Koh Muk en het was moeilijk om door te stromen. Sommigen hebben dat tweede niveau namelijk nooit bereikt, die zaten op het vasteland in smerige hutjes waar de moessonregen doorheen kwam. Dat moet erg frustrerend geweest zijn.
Dat ik verder kwam, komt volgens mij ook doordat ik het leuk vind om dingen te doen. In het dagelijkse leven kom ik daar nauwelijks aan toe, maar in Terra Incognita werd het juist gewaardeerd als je allerlei praktische dingetjes deed.

Honger
Wat in het programma niet zo sterk naar voren komt, is de honger. Soms hadden we dagen dat we niet meer aten dan drie hapjes yam of rijst 's ochtends en drie hapjes 's avonds. En na die hangproef had ik tweedegraads brandwonden op mijn schenen. Daar heb ik nu nog last van, maar dat komt op televisie ook niet naar voren. Dat vind ik wel jammer, want die ontberingen hebben wel degelijk een rol gespeeld in het spel. Hoe hoger je in het spel kwam, des te minder kreeg je te eten. Slaaptekort hadden we ook. Sommigen hebben de hele periode niet meer dan één à twee uur geslapen per nacht.
Na het programma kostte het me nog een maand om bij te komen. Ik had last van concentratieverlies, kon bijna niet lezen, en trok elke ochtend met borstelen hele plukken haar uit. Ik moest ook enorm vaak naar de wc, want mijn hele spijsvertering was in de war.
Terra Incognita was voor mij een sneltreinmanier om nieuwe mensen te leren kennen. En het programma heeft bevestigd dat ik goed met mensen om kan gaan, dat mensen mij leuk vinden. Ik was een echte workaholic, en ik heb ook hartstikke leuk werk, maar nu ga ik om zes uur niet nog even verder met een artikel, omdat ik andere afspraken heb.'